6

Khi Tề Kiến Chân xuất hiện lần nữa, các học trò đã đến đông đủ.

Có khoảng hơn mười người, tất cả đều là những cô nương thông minh lanh lợi.

Trong lớp học, Tề Kiến Chân không hề có vẻ lơ là như ban nãy, ngược lại, bà ấy toát lên một sự nghiêm nghị, đúng mực của người thầy.

“Phùng Niệm Chi?”

“Học trò có mặt.”

“Con đã biết chữ chưa?”

“Biết được một ít.”

“Đã đọc sách gì?”

“Tam Tự Kinh…”

Tề Kiến Chân nhướn mày: “Đường đường là Hầu phủ, mà keo kiệt như vậy sao.”

Ta cúi đầu, không đáp lời.

Bà ấy lại nói: “Tam Tự Kinh cũng tốt, những chân lý nhân sinh hầu hết đều ở trong đó, vẫn tốt hơn là bắt con đọc Nữ Giới.”

“Lần đầu con đến, ta sẽ lại nhắc qua những lời vô bổ này.”

“Các trò đã đến đây học, hẳn đều muốn học những điều thực chất. Ở đây ta không dạy nữ công gia chánh, cũng không dạy cách giữ chồng. Nếu ai muốn học để làm dâu, thì coi như vào nhầm cửa, tốt nhất là nên rời đi sớm.”

Đây là lần đầu tiên ta nghe Tề Kiến Chân giảng dạy. Bà ấy nói chuyện dí dỏm, cách truyền đạt thâm sâu mà dễ hiểu, những điển cố khó nhằn qua lời bà trở nên thật đơn giản.

Kết thúc một buổi học, ta ngồi ngẩn người, mê mẩn.

Giang Thụy kể lại dáng vẻ ngơ ngẩn của ta cho Phùng Chiếu Thu nghe, ý định ban đầu là để bà ấy vui. Thế nhưng càng kể, động tác chẻ củi của Phùng Chiếu Thu càng mạnh, lông mày càng cau lại.

“Dì Phùng, dì không vui sao?”

Phùng Chiếu Thu nói: “Vui chứ. Từ nay về sau, không ai có thể ngăn cản Niệm Chi học hành, sao ta lại không vui?”

Gió nổi lên, những sợi tóc của bà ấy quấn vào trong làn khói bụi, rồi lại rơi xuống mặt, để lại những vết hằn sâu.

Bà ấy thực sự chẳng liên quan gì đến cái đẹp.

Thế nhưng ngay lúc ấy, ta lại khao khát được trở thành bà.

Thời gian cứ thế trôi qua một cách êm đềm, mỗi sáng ta đến nhà Tề Kiến Chân học bài, đến tối về, Phùng Chiếu Thu đã nấu sẵn cơm nước đợi ta.

Bà ấy thực sự rất giỏi giang, từ lúa ngoài đồng, bò dê trong chuồng, gà vịt và rau củ ở sau vườn, hễ cái gì có thể kiếm tiền, bà đều không bỏ sót.

Ta muốn ra giúp một tay, nhưng bà luôn từ chối. Đây là việc duy nhất bà không chiều theo ý ta.

Bà ấy đang cố gắng thắng Hầu phu nhân.

“Trước đây con không phải làm, bây giờ cũng không cần làm.”

Nhớ lại vẻ mặt bà ấy khi nói câu đó, ta bật cười.

Giang Thụy ghé vào, hỏi:

“Đọc Tả Truyện mà cười thành thế này à?”

Ta không tiện nói ra, chỉ cười lắc đầu.

“Một tiểu thư đúng chuẩn, từng lời từng hành động đều cao quý. Giang Thụy à, ngươi cứ cố tới gần cũng chẳng có ích gì, người ta chẳng thèm để ý ngươi đâu.”

Đồng học mỗi người một tính cách, khó tránh khỏi việc không hòa hợp. Phương Vân là một người như thế, tính tình như nhím, gặp ai cũng muốn chọc vài câu.

Giang Thụy lườm nàng ta: “Liên quan gì đến ngươi?”

Phương Vân đập bàn đứng dậy: “Ngươi có thái độ gì thế?”

“Ngươi thế nào thì ta thế đó. Sao, chỉ có ngươi mới được quyền chỉ trỏ bọn ta à? Ta thấy người tự coi mình là tiểu thư chính là ngươi đấy.”

“Đúng, ta là tiểu thư, còn ngươi là nha hoàn, được chưa? Ngày nào cũng bám đuôi Phùng Niệm Chi làm tay sai, chẳng thấy ngại sao?”

Giang Thụy tức quá, liền ném quyển sách vào mặt Phương Vân, Phương Vân giận dữ, lao thẳng vào, hai người nắm tóc nhau lăn ra đất mà đánh.

Chúng ta can ngăn thế nào cũng không tách ra được, trong lúc lộn xộn, ta bị đẩy ngã vào góc tường, làm đổ một cái chậu sứ dùng để làm mát.

Tiếng vỡ của chậu sứ cuối cùng cũng khiến hai người dừng lại, họ nhìn chậu sứ trên sàn, hít một hơi lạnh.

Trong khoảng im lặng, Tề Kiến Chân đến.

Bà ấy nhìn hai người đang nằm lăn dưới đất, chép miệng: “Hai trò lại chơi trò này à?”

Rồi bà ấy nhìn đống gốm sứ vỡ dưới đất, kinh ngạc: “Chơi thì chơi, sao lại lăn đến chỗ ván đinh thế này? Định chuộc tội với ai à?”

Ta vội vàng xin lỗi: “Thưa phu tử, con không cố ý… Không biết cái chậu này bao nhiêu tiền, để con về nhà lấy tiền bồi thường.”

Tề Kiến Chân nói: “Ồ, cái chậu sứ đó không phải của ta.”

Nếu không phải của bà ấy, chắc không phải giá trên trời.

Ta vừa thở phào nhẹ nhõm, bà lại nói: “Là của phu quân quá cố của ta, trò đốt chút tiền giấy là được rồi.”

7

Giang Thụy từng nói Tề Kiến Chân rất mực yêu thương phu quân quá cố.

Ta cảm thấy áy náy, sau giờ học không vội về.

Tề Kiến Chân nằm trên chiếc ghế bập bênh trong sân, nhắm mắt dưỡng thần. Ta xun xoe ngồi cạnh, quạt cho bà.

“Không có chuyện gì mà lại nhiệt tình như thế, chắc có chuyện nhỉ? Nói đi, chuyện gì?”

“Hôm nay con làm vỡ đồ của phu quân quá cố của phu tử, con thấy áy náy trong lòng…”

Tề Kiến Chân thắc mắc: “Chỉ vì chuyện đó thôi à?”

“Đây là chuyện nhỏ sao?”

“Nhỏ lắm.”

“Thầy vì ông ấy mà thủ tiết, sao có thể coi là chuyện nhỏ được?”

Tề Kiến Chân cười lớn: “Người ta thích nghe thế, nên ta cứ nói vậy thôi, chỉ thế thôi.”

“Con không hiểu.”

“Ai da, sao đầu óc con lại cứng nhắc như vậy? Ta hỏi con, lấy chồng có lợi gì không?”

“Lưỡng tình tương duyệt, cử án tề mi?”

“Mù quáng lấy nhau, làm sao mà lưỡng tình tương duyệt được?”

Ta chợt hiểu ra, Tề Kiến Chân đâu phải vì thủ tiết cho phu quân, mà chỉ là bà không muốn tái giá.

“Vậy tại sao người lại lừa người khác?”

“Đó gọi là linh hoạt. Cùng là không tái giá, nhưng việc không muốn lấy phu và thủ tiết vì phu quân quá cố là hai chuyện khác nhau. Chọn điều dễ hơn vốn là bản năng của con người.”

“Nhưng điều này không giống như trong sách dạy.”

Lúc này Tề Kiến Chân mới mở mắt, bà nghiêng người, thong thả nhìn ta.

“Sách viết ‘Nam nhi không thể quỳ gối dưới gối người khác’, nhưng sách cũng viết ‘Đại trượng phu có thể co có thể duỗi’. Vậy, gối có cúi hay không cúi đây?

“Sách viết ‘Thà làm ngọc vỡ còn hơn là ngói lành’, nhưng sách cũng viết ‘Người biết thời thế mới là bậc tài giỏi’. Vậy, giữ khí tiết hay không giữ đây?

“Sách là do con người viết, lời là do con người nói, xưa nay chỉ có người làm việc, chưa bao giờ có việc làm người. Con đọc sách mà chỉ hiểu máy móc thì thà đừng đọc, cứ sống tự nhiên theo bản năng, có khi lại sống tốt hơn.

“Nếu không, con chỉ đang tự thắt thêm vài sợi dây vào cổ mình, không biết khi nào sẽ tự siết chết bản thân.”

Ta chưa từng nghe ai giảng giải như thế này, và Tề Kiến Chân cũng chưa bao giờ dạy như vậy trong lớp học.

Bà ấy nói: “Ta mà dạy như vậy thì còn danh tiếng gì nữa?”

“Vậy ngừoi không sợ con loan tin những lời thầy vừa nói ra sao?”

“Con là học trò, ta là thầy. Con lan truyền những điều bất lợi cho ta, thử đoán xem người ta sẽ nói ta trái đạo lý hay sẽ nói con bất kính với thầy? Mà phải có ai tin đã chứ.”

“Nhưng nếu không chỉ có một mình con nói, thầy không sợ tam sao thất bản, lời đồn biến thành sự thật sao?”

“Niệm Chi, con lớn lên trong gia đình công hầu, chắc cũng hiểu được lòng người chứ. Ta học vấn cao, học phí thấp, mối quan hệ rộng rãi, ta là cái thuyền lớn nhất mà họ có thể bám vào. Hủy hoại danh tiếng của ta, họ được lợi gì? Con càng nói ta không ra gì, họ càng chỉ tay vào con mà nói rằng chính con mới là kẻ điên.”

“Vậy, quả thực con chẳng làm gì được thầy.”

Tề Kiến Chân nằm lại trên ghế bập bênh, nhắm mắt:

“Dao ở trong tay con, ta giơ cổ ra để chém, nhưng con vẫn không giết nổi ta. Đó gọi là dương mưu.”

Ta tâm phục khẩu phục: “Học trò đã được khai sáng.”

Bà ấy không nói thêm lời nào, dường như đã ngủ. Ta đứng dậy định rời đi, bà đột nhiên hỏi: “Chúng ta thực sự chưa từng gặp nhau sao?”

Ta đáp: “Hầu Phu nhân không cho con ra ngoài.”

Huống hồ, nếu đã gặp một nhân vật như phu tử, làm sao ta có thể không nhớ chứ?